KRONIEK  VAN  WIJK AAN ZEE  (1700-1983)

  

Algemeen

Vanaf de 16-de tot eind 18-de eeuw was ca.75% van de bevolking Rooms Katholiek.

De maatschappelijke bovenlaag, waaronder bestuurders van het dorp, zijn allen leden van de Hervormde gemeenschap.

Alle openbare ambten o.a. Schout, schepenen, schoolmeesters enz. waren leden van de Hervormde Kerkeraad.

Ook de Commandeurs ( kapiteins, schippers) van walvisschepen die in het dorp woonden behoorden tot de Hervormde Kerk. Zij waren de notabelen die in het dorp de dienst uitmaakten.

Na 1800 kwam hierin geleidelijk een einde door invoering van het Franse Rechtssysteem. 

 

1799

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1817

 

 

 

 

1839

 

 

 

 

 

1845

 

1849

 

1849 en 1866

 

1853

 

 

 

 

 

 

1860

 

1865

 

1867

 

1870

 

 

 

 

1871

 

1872

 

1874

 

 

1876

 

 

1880

 

 

 

 

1880

 

 

 

 

 

1881

 

 

 

 

 

1881 - 1892

 

1885

 

1890

 

 

1892 - 1924

 

 

1899

 

1910 - 1920

 

 

1914 - 1918

 

 

1920

 

 

 

 

 

1920 - 1934

 

 

1922

 

 

 

1924

 

 

 

 

1929

 

 

 

1929

 

 

 

1939 - 1945

 

 

1944 - 1945

 

 

 

 

1945

 

 

 

 

 

1951

 

 

1957

 

1961

 

 

1962 - 1965

 

 

 

 

1972

 

 

1975

 

 

1976 - 1977

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1982

 

 

 

 

1982

 

 

 

 

 

 

1983

 

 

 

 

 

Oktober.  Na de Russisch-Engelse invasie bij Callantsoog overspoelden terugtrekkende Franse troepen het dorp en plunderden alles wat zij tegenkwamen. De totale schade werd later berekend op 25.969 gulden en 9 stuivers. Er was weinig van het dorp overgebleven en velen vertrokken uit Wijk aan Zee om elders opnieuw te beginnen. In december 1799 woonden er nog 75 gezinnen met in totaal 235 zielen. Zij liepen bedelend door de hele streek om niet van honger om te komen. In 1803 verkeerde ook Egmond aan Zee op de rand van hongersnood.

 

Samenvoeging van Wijk aan Zee en Wijk aan Duin tot één gemeente. Wijk aan Zee telde toen 250 inwoners. Door invoering van het Franse Rechtssysteem kwam er een evenredige verdeling van de raadszetels, rekening houdend met godsdienst en woonplaats.

 

Sinds dit jaar komen er badgasten. Er is een “Zeebadinrigting”  in Herberg  “De Moriaan”. Deze herberg bevat:  6 kamers,  2 badkamers  en  1 badkoetsje. In 1840 bepaalt de Gemeenteraad dat het strand tussen de Relweg en de oude Vuurbaak uisluitend gebruikt mag worden door de gasten van het Badhuis.

 

De weg naar Beverwijk wordt verhard met schelpen.

 

Wijk aan Zee telt 60 woningen.

 

Cholera in Wijk aan Zee.

 

(Hart van Kennemerland, blz.145): “Wijk aan Zee is een zeer armoedig dorp met 300 inwoners. De inwoners bestaan gedeeltelijk van de schelpvisserij. Men heeft er ook sinds 1839 eene inrigting tot zeebaden, waar de baden en de bediening tot een matigen prijs zijn gesteld, zoodat zij voor burgerlieden aanbeveling verdient.”  Reistogtjes in Nederland.  

 

Veel kinderen sterven aan de mazelen.

 

Potgieter publiceert het gedicht :  “Arm Wijk aan Zee”.

 

1 mei  Opening van de spoorlijn Haarlem-Uitgeest.

 

Op de RK Schuilkerk wordt een torentje geplaatst aan de achterkant van het gebouw, boven het altaar.  (Zie: Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van de H.Odulphus Parochie van pastor G.W.M. de Wit ).

 

Tyfus epidemie.

 

Pokken.  24 mensen worden ziek;  4 overlijden.

 

Tegen de voorkant van de Schuilkerk wordt een stenen portaal gebouwd. Het 4 jaar eerder gebouwde torentje wordt verplaatst naar boven het nieuwe portaal.

 

Opening Noordzeekanaal.

 

De Amsterdamse zakenman H. Tappenbeck vraagt toestemming aan de gemeenteraad om een veranda te plaatsen voor enkele huizen in de Kerkstraat (De Zwaanstraat), zodat ze als één geheel zouden kunnen worden ingericht als badhuis.

 

In oktober komt Tappenbeck met een plan voor de bouw van een Badhotel met 72 kamers. De bouw van dit hotel veranderde het hele aanzien van het dorp. De hele zuidzijde van de historische Kerkstraat verdween hierdoor.

 

In 1881  liet Tappenbeck de duinen ter hoogte van  “De Tuinberg” door breken om zodoende een korte en gemakkelijke toegang  van het Badhotel naar het strand te krijgen. Tot die tijd gaf alleen de Relweg toegang tot het strand.

Tussen 1851 en 1881 werd de bevolking van Wijk aan Zee en Duin verdubbeld tot 1562 inwoners.

 

Stoomtram Wijk aan Zee – Beverwijk in gebruik.

 

Openbare Lagere School aan de Relweg geopend.

 

1 mei .  Nieuwe RK Kerk in Wijk aan Zee opgeleverd. De inwijding vond op feestelijke wijze plaats op 19 mei.  

 

Paardentram Wijk aan Zee – Beverwijk vervangt de Stoomtram.

 

1 oktober.   Muziekvereniging  ARION opgericht.

 

Begin van gemotoriseerd verkeer  ( auto’s en motorfietsen) en af en toe een (klein) vliegtuigje.

 

Eerste Wereldoorlog.  Nederland bleef neutraal. Militairen waren langdurig onder de wapenen. Veel buitenlandse vluchtelingen, vooral uit België.

 

1 mei .  Opening van de RK Lagere School en de “Bewaarschool” aan de Voorstraat.  Deze werd gebouwd op initiatief van Duitse Franciscanessen. Het onderwijs werd verzorgd door Nederlandse Franciscanessen uit Denekamp, die gehuisvest waren  in het inmiddels ook gebouwde Klooster  ‘MARIS STELLA’.

 

Aanleg Waterleidingnet van PWN in Noord-Holland. In de duinen bij Wijk aan Zee komt een pompstation.

 

Heropening Zeeweg tussen Beverwijk en Wijk aan Zee. De oude zand/schelpenweg  was nu verhard met z.g. Kinderhoofdjes.

 

De autobus neemt de plaats in van de paardentram.

Hoogovens begint te produceren  (in 1918 opgericht).

Eerste vliegreis Amsterdam-Batavia (Jakarta).

Begin van de Radio-omroepen.   

 

24 oktober. Beurskrach op de New Yorkse effectenbeurs. Dit was het begin van de crisisjaren die duurden tot 1939.  Grote werkloosheid met algehele verarming was hiervan het gevolg.

 

10 december.  Voetbalvereniging Excelsior opgericht.

De naam is later veranderd van V V E  in S V Wijk aan Zee.

 

Tweede Wereldoorlog.

Op 10 mei 1940 werd Nederland hier daadwerkelijk bij betrokken door een inval van het Duitse leger.

 

Hongerwinter in het westen van Nederland.

Vanuit de IJmond werden voedseltochten gemaakt voornamelijk naar de landelijke gebieden in de kop van Noordholland.  Veel slachtoffers door ondervoeding.

 

5 mei . Capitulatie van Duitsland.

West Nederland bevrijd door Canadezen.  Overal Bevrijdingsfeesten.

Oprichting van Buurtverenigingen om gezamenlijk feest te vieren.

 

2 oktober.   Eerste officiële televisie-uitzending.  

Vanaf deze datum nam de verkoop van (zwart-wit) TV toestellen explosief toe.

 

Velser Tunnel geopend.

 

Eerste bemande ruimtevlucht van de Rus Joeri Gagarin.

De vrije zaterdag wordt ingevoerd.

 

Tweede Vaticaans Concilie. Dit veroorzaakt een omwenteling in de RK-Kerk. Het uiteindelijke gevolg is een drastische afname van het aantal kerkgangers in vrijwel alle Christelijke kerken.

 

11 november. Dorpshuis “De Moriaan” geopend. Dorpsraad opgericht.

  

april.   Hoogovens wil fabrieksterrein uitbreiden met 40 hectaren langs de kust. Protesten uit de bevolking m.n. de Dorpsraad.

 

Herhaaldelijk protestacties van Wijk aan Zee  (Dorpsraad) tegen de steeds toenemende druk van Hoogovens en Provinciaal Bestuur om de kust tussen de Noordpier en Wijk aan Zee uit te breiden. In een z.g. Open Beraad  waarvan de gemeente Beverwijk was buitengesloten, probeerden zij de plannen voor een voorhaven en fabrieksuitbreiding door te drukken. Hoogovens gaat onder druk van de publieke opinie de duinen aan de zuidkant van Wijk aan Zee verhogen om het uitzicht op de fabrieken te verminderen.  Een inzinking van de economie maakt een eind aan de uitbreidingsplannen.

 

De Katholieke en de Openbare Lagere School worden gezamenlijk ondergebracht in een nieuw gebouwde school in de Dorpsduinen. Plannen voor een samenwerkingsschool gaan niet door.

 

27 augustus.   Bejaardenwoningen  “Gouden Gunje” , hoek Gasthuisstraat – Julianaweg  in gebruik genomen. Bewoners van verzorgingshuis  “Zeevanck” (voorheen Badhotel) worden verhuisd naar Heemswijk in Heemskerk. Op 7 oktober wordt gelijk met het slopen van de gebouwen begonnen omdat gevreesd wordt dat er z.g.  krakers zullen intrekken.

 

februari.   De oude openbare school aan de Relweg wordt in gebruik genomen als  Bejaardensoos en als Brandweerkazerne.

21 december.   Oudemannenhuis in de Gasthuisstraat afgebrand na enkele jaren dienst te hebben gedaan als woonhuis voor 2 gezinnen.