MIJN LEVEN TIJDENS WERELDOORLOG II
De Tweede Wereldoorlog is eigenlijk al begonnen in september 1939, toen Engeland en Frankrijk de oorlog verklaarden aan Duitsland na de Duitse inval in Polen. Vóór de tijd hadden de Duitse troepen al Tsjecho-Slowakije bezet.
In Nederland begon de oorlog echter op 10 mei 1940. De Duitse legers begonnen in die nacht een groot offensief tegen Nederland, België en Frankrijk.
Toen op 14 mei 1940 Rotterdam gebombardeerd werd, capituleerde Nederland om verdere vernielingen en bloedvergieten te voorkomen. Hier in het westen van Nederland bleven de oorlogshandelingen vrijwel beperkt tot het schieten met afweergeschut op overvliegende vliegtuigen.
Kort na de capitulatie werd echter ook Wijk aan Zee bezet door Duitse troepen. Het waren angstige dagen toen steeds meer soldaten en voertuigen binnentrokken. De Nederlandse regering en de koninklijke familie waren bijtijds gevlucht naar Engeland en het plaatselijke bestuur werd overal overgenomen door Duitsgezinde lieden.
Al sinds de mobilisatietijd (september 1939) waren allerlei artikelen alleen nog te koop met inlevering van distributiebonnen. Dit betrof een aantal levensmiddelen zoals brood, boter, suiker, vlees, enz., maar ook b.v. schoenen, kleding en ander textiel. Het dure Nederlandse zilvergeld werd vervangen door papieren geld en zinken munten.
Verder werden onze vrijheden beperkt door allerlei gebieden af te sluiten en het aanleggen van mijnenvelden. Wijk aan Zee werd tot “Sperrgebiet” verklaard en m.b.v. een tankval, een wegversperring, een betonnen muur en mijnenvelden ontoegankelijk gemaakt. Alleen diegenen die over een z.g. Ausweis beschikten mochten de wegversperring passeren. De hele zeewering langs de Hollandse kust werd volgebouwd met bunkers om een eventuele aanval vanuit de zee te weerstaan.
Op de foto hieronder een tankversperring bij Camperduin. De zware betonblokken moesten de doorgang van tanks verhinderen. Na de oorlog bleven deze piramidevormige blokken achter. Het PWN heeft toen veel van deze blokken gebruikt om de namen van paden en wegen in het Noordhollands Duinreservaat aan te geven.
Persvrijheid bestond niet meer. De nieuwsvoorziening via kranten en radio stond onder Duits censuur, zodat alleen berichten over Duitse overwinningen bekend gemaakt werden.
Toen na verloop van tijd vanuit Engeland via RADIO ORANJE ook berichten doorkwamen over Duitse nederlagen, werd deze zender zwaar gestoord door bijgeluiden en toen dat niet voldoende bleek, werden alle Nederlanders verplicht hun radio in te leveren.
In het laatste oorlogsjaar, toen wij aan de Hoflanderweg woonden, kregen wij met enige regelmaat wekelijks één of meer illegale krantjes zoals VRIJ NEDERLAND of TROUW. Deze werden op een onopvallende manier gebracht door een bekende uit Wijk aan Zee, genaamd “Manke Arie” (v.d.Mey). Hij vroeg dan wel of wij deze krantjes, na ze gelezen te hebben, door wilden geven aan een andere belangstellende. Omdat mijn vader een Ausweis had waarmee hij in Wijk aan Zee mocht komen, gaf hij de krantjes door aan zijn broer Dirk, die toestemming had om in Wijk aan Zee te blijven wonen.
Een aparte bijzonderheid uit die tijd vormde het verkeer. Omdat er geen benzine meer was moesten de toch al schaars voorkomende auto’s worden voorzien van een ander soort brandstof. Men gebruikte daarvoor een klein aanhangwagentje met daarop een z.g. houtgasgenerator. Door verhitting van houtblokken ontstond daarin een brandbaar gas waarmee de auto werd aangedreven.
